پلاک یک لایه نازک متشکل از ذرات و باکتریهاست که روی سطح دندان تشکیل می شود و اگر آن را با مسواک پاک نکنید، سخت شده و به جرم دندان تبدیل می شود. پلاک و جرم تشکیل شده در نهایت باعث عفونت لثه و پوسیدگی دندان و همچنین بدرنگی و زردی دندانها می شود.

چه نوع مسواکی برای دندان مناسب است؟

با توجه به حساسیت لثه ها و دندان ها، مسواک مناسب برای هر شخص متفاوت است. اگر موی مسواک خیلی سفت باشد به لثه آسیب میزند.

از مسواک نرم و یا متوسط استفاده کنید، هدف از مسواک زدن تمیز کردن باقی مانده غذا از دندان است نه برق انداختن آن.

استفاده از مسواک سخت یا متوسط به مینای دندان آسیب می رساند و آن را حساس می کند.

کنترل پلاک به عنوان مهم ترین اصل در پیشگیری از پوسیدگی دندان و بیماری پریودنتال به شمار می رود. کنترل پلاک به روشهای مکانیکی و شیمیایی انجام می شود.

چه مسواکی خوب است؟

یک مسواک مناسب باید از اندازه مناسب، دسته متناسب با سن و مهارت استفاده کننده، سر متناسب با اندازه دهان بیمار، رشته هایی از جنس نایلون یا پلی استر با انتهای گرد، رشته هایی نرم مطابق با استاندارد بین المللی و فرم و الگوی مناسب برای رشته ها جهت افزایش حذف پلاک در فضاهای بین دندانی و در امتداد لبه لثه برخوردار باشد.

روش صحیح مسواک زدن

1. پرزهای مسواک باید از جنس خوب و یک نواخت باشد در صورتی که از این حالت خارج شود باید تعویض گردد.
2. در هر بار مسواک زدن باید اندازه یک نخود از خمیر دندان های حاوی فلوراید بر روی مسواک خود قرار دهید.
3. همیشه به یک روش مسواک بزنید مثلا ابتدا فک بالا و سپس فک پایین.
4. دندانهای فک بالا را با حرکت مسواک از مجاور لثه به سمت پایین تمیز کنید.
5. با حرکات عمودی مسواک سطوح بالا و پایین را تمیز کنید.
6. با حرکت افقی مسواک سطوح جونده را تمیز کنید.
7. دندانهای فک پایین را با حرکت مسواک از مجاور لثه به سمت بالا بشوئید.
8. پشت دندان های جلو را با حرکت عمودی مسواک پاک کنید
9. سطوح جونده دندانهای پایین مثل فک بالا را با عقب جلو بردن مسواک، تمیز کنید.
10. هر دفعه که مسواک می زنید با حداقل 4 دقیقه ادامه داشته باشد.
11. دو بار در روز هر صبح بعد از مصرف صبحانه و شب قبل از خواب باید مسواک زده شود.

نخ دندان

نخ دندان رشته هایی نازکی به شکل نخ هستند که برای حذف مواد غذایی از بین دندان ها و مناطقی که مسواک قادر به تمیز کردن آن ها نیست، استفاده می شوند . ماندن غذا بین دندان ها باعث بسیاری از بیماری های دهان و دندان و در نتیجه پوسیدگی آن ها می شود. بنابراین استفاده از آن برای جلوگیری از بیماری های دهان و دندان توصیه می شود.

انواع نخ دندان

• مدل بدون موم : این مدل برای دندان هایی به هم چسبیده بسیار مناسب است اما احتمال پاره شدن آن نیز وجود دارد.
• مدل مومی : این مدل از نخ نایلونی به همراه پوششی از موم ساخته شده است.مدل مومی احتمال پارگی کم تری دارد اما ممکن است استفاده از آن در دندان های به هم چسبیده و در قسمت های تنگ مشکل باشد.
• مدل دنتال : این مدل از سایر مدل ها ضخیم تر و بلند تر بوده و در انواع با موم و بدون موم تولید می شود. این مدل در افرادی که فاصله ی بین دندان های آن ها زیاد است، کاربرد زیادی دارد.
• مدل سوپر : این مدل از مواد مشابه نخ ساخته شده است که دارای بخش های سخت تر در هر انتهای است که می تواند برای تمیز کردن اطراف ارتودنسی استفاده شود.

استفاده از نخ دندان

• به منظور تمیز کردن سطوح بین دندانها که قابل دسترس مسواک نیستند تقریباً 45 سانتیمتر از نخ دندان را جدا کرده و دو انتهای آنرا به دور انگشت وسط بپیچید. سپس با انگشت شست و اشاره با فاصله پنج سانتیمتر محکم نگهدارید.
• برای سهولت ورود نخ در بین دندانها، آنرا با حرکات ملایم جلو و عقب و پائین ببرید. برای تمیز کردن سطح دندان نخ را به دور دندان انحناء دهید و با حرکت بالا و پائین نخ را به سطح دندان بکشید.
• دستورالعمل مرحله دوم را در مورد دندانهای مجاور نیز تکرار نمائید و یاد داشته باشید که برای جلوگیری از وارد شدن هرگونه آسیب احتمالی به لثه باید نخ را محکم به سطح دندان بچسبانید.
• این عمل را در مورد تمام دندانهای فک فوقانی و تحتانی تکرار نمائید و نخ را از دور یک انگشت وسط به دور انگشت وسط دیگر بپیچید تا به طور منظم از یک قسمت تمیز و محکم نخ استفاده شود بیاد داشته باشید که از یک قسمت جدید نخ برای هر دندان باید استفاده گردد.
• باید به نخ کشیدن دندانهای خلفی توجه کافی داشته باشید. هنگامی که عمل نخ کشیدن به پایان رسید دهان خود را کاملاً با آب بشوئید و در حین این عمل، آب را با فشار از لای دندانهای خود رد نمائید.